Bir doktor tıbbi bir işlem yapmadan önce, hastanın ne olacağı, hangi risklerin olduğu ve hangi alternatiflerin bulunduğu konusunda iyi bilgilendirilmiş olması gerekir. Buna bilgilendirilmiş onay denir. İyi bir bilgi olmadan bir hasta bilinçli bir onay veremez. Bu blogda bilgilendirilmiş onayın ne anlama geldiğini, iznin ne zaman geçerli olduğunu ve ne zaman olmadığını ve yetersiz bilgilendirilme durumunda ne yapabileceğinizi açıklıyoruz.

Bilgilendirilmiş onay nedir?

Tıbbi dünyadaki temel ilke, bir hastanın kendi tedavisi hakkında kendi kararını vermesidir. Bunun için hastanın tedavinin ne anlama geldiğini, hangi risklere sahip olduğunu ve alternatiflerin neler olduğunu anlaması esastır.
Dolayısıyla bilgilendirilmiş onay: tam ve anlaşılır bilgiye dayalı izin demektir.

Doktorun aşağıdakiler hakkında açıklama yapması gerekir:

• Tedavinin doğası ve amacı;

• Olası riskler ve komplikasyonlar;

• Başarı veya iyileşme olasılığı;

• Alternatifler, örneğin beklemek veya tedavi etmemek;

• Tedaviyi reddetmenin sonuçları.

Bu bilgiler verilip anlaşıldıktan sonra izin geçerli olabilir.

Bilgilendirilmiş onayın hukuki dayanağı

Bilgi hakkı ve izin hakkı, Türk Medeni Kanunu’nun 7:448 maddesinde belirlenmiştir. Burada, sağlık hizmeti sağlayıcının hastayı planlanan tedavi ve beklenen sonuçlar veya riskler hakkında “açık bir şekilde” bilgilendirmesi gerektiği belirtilmiştir.

Ayrıca yasa, doktorun bu bilgileri kaydettiği iyi bir tıbbi dosya tutma yükümlülüğü olduğunu belirtir.
Bu konuda daha fazla bilgi için blogumuzda Tıbbi kayıt: görüntüleme, kopyalama ve düzeltme konusunu okuyun.

İzin ne zaman geçerli olmaz?

Hasta bilgilendirilmediyse veya yanlış bilgilendirildiyse izin geçerli değildir. Bu, farklı şekillerde karşımıza çıkabilir, örneğin:

• Doktor tedaviye bağlı riskler hakkında bilgi vermemiş olabilir;

• Alternatif tedaviler hakkında konuşulmamış olabilir;

• Komplikasyon olasılığı göz ardı edilmiş olabilir;

• Hasta onay için baskı altına alınmış olabilir;

• Bilgi anlaşılır olmadan izin verilmiş olabilir.

Bir doktor bilgi verme yükümlülüğünü ihlal etmişse, tedavi haksız sayılabilir. Hastanın bundan dolayı zarar görürse, tıbbi sorumluluk durumu söz konusu olabilir. Bu konuda daha fazla bilgi için blogumuzda Hollanda’daki Tıbbi Sorumluluk: Hastaların Hakları ve Tazminata Giden Yol konusunu okuyun.

Kanıtların Önemi: Dosyanızda Neler Var?

Bir sorumluluk davasında tıbbi dosya hayati öneme sahiptir. Dosyada hangi bilgilerin verildiği, bir bilgilendirilmiş onay formunun imzalanıp imzalanmadığı ve doktorla yapılan görüşmelere dair notlar olup olmadığı belirtilmelidir.

Böyle veriler eksikse, kanıtlama yükü genellikle sağlık hizmeti sağlayıcı üzerinde daha ağırdır.
Dosyayı hastaneden veya tedavi sağlayıcıdan talep edebilirsiniz. Nasıl yapılacağını blogumuzda ayrıntılı olarak Tıbbi Kayıt: Görüntüleme, Kopyalama ve Düzeltme‘da okuyabilirsiniz.

Bilgilendirilmiş onay ihlalinin sonuçları

İyi bilgilendirilmediğiniz anlaşıldığında, doktor veya hastane bundan doğan zarardan sorumlu olabilir. Bu, doğru bilgiyle tedaviyi kabul etmeyeceğiniz veya daha az riskli bir alternatifi seçeceğiniz anlamına gelebilir.

Böyle bir durumda, tazminat talep edilebilir, bu tazminat şunları içerir:

• Maddi zarar – tıbbi masraflar, gelir kaybı, seyahat masrafları, ev yardımı;

• Manevi zarar (acı parası) – acı, üzüntü ve yaşam sevincini kaybetme için tazminat.

Blogumuzda Acı parasını nasıl hesaplayabilirsiniz?‘ı okuyun.

Yaygın yanılgılar

• Bir onay formunun imzalanmış olması otomatik olarak bilgilendirilmiş onayın verildiği anlamına gelmez.

• Sözlü açıklama da zorunludur – yalnızca yazılı bilgi yeterli değildir.

• Bir riskin bir broşürde belirtilmiş olması, doktoru bunu kişisel olarak tartışma zorunluluğunu ortadan kaldırmaz.

• Her komplikasyon bir hata değildir; bilgi verme yükümlülüğünün ihlal edilmiş olması ve gösterilebilir bir zarar olması gerekir.

Pratik bir örnek

Bir hastaya, bir operasyon öncesi sadece genel risklere dair standart bir broşür verildi. İşlem sırasında, broşürde olmayan ve hakkında konuşulmayan bir komplikasyon ortaya çıktı. Hasta, doğru bilgi ile operasyonu kabul etmeyeceğini belirtti. Hakim, hastanenin bilgi verme yükümlülüğünü ihlal ettiğine hükmetti ve tazminatı kabul etti.

Yeterince bilgilendirilmediğinizi düşünüyorsanız ne yapabilirsiniz?

1. Tıbbi dosyanızı talep edin.

2. Doktorlarla yapılan görüşmeler sırasında ne söylendiğini not edin.

3. Bir uzman kişisel yaralanma avukatıyla iletişime geçin.

4. Bilgi verme yükümlülüğünün ihlal edilmiş olabileceğini değerlendirin.

Avukatlarımız haklarınızı korumanıza ve tazminat için doğru adımları atmanıza yardımcı olabilir.

Arslan Avukatlar Neden?

Arslan Avukatlar‘da, bilgi verme yükümlülüğünün ihlal edildiği durumları düzenli olarak tedavi ediyoruz. Bağımsız tıbbi danışmanlarla işbirliği yapıyoruz ve dosyanızın tam olarak oluşturulmasını sağlıyoruz. Hizmetlerimiz mağdurlar için ücretsizdir, çünkü maliyetleri sorumlu taraftan talep ediyoruz.

Bu sayede, hakkınız olanı finansal bir risk olmadan alacağınızdan emin olabilirsiniz.