Veel arbeidsovereenkomsten bevatten een concurrentiebeding of een relatiebeding. Deze bepalingen beperken u in uw mogelijkheden om na uw ontslag of vertrek bij een nieuwe werkgever te gaan werken of contacten te onderhouden. Voor werknemers kan dit verstrekkende gevolgen hebben, zeker wanneer ze een nieuwe carrièrestap willen maken.
Een concurrentiebeding is een afspraak in de arbeidsovereenkomst die bepaalt dat u na het einde van uw dienstverband niet bij een concurrent mag werken. Een relatiebeding gaat nog een stap verder: hiermee wordt u verboden om na uw vertrek zakelijke relaties van uw (ex-)werkgever — zoals klanten of partners — te benaderen of met hen samen te werken.
Ontstaat er een conflict over het concurrentie- of relatiebeding, bijvoorbeeld omdat u vindt dat de beperking te ver gaat of de afspraak niet duidelijk is? In dat geval kunt u naar de rechter stappen om de zaak te laten beoordelen.
In dit artikel leggen wij uit wat een concurrentiebeding en relatiebeding zijn, wanneer ze geldig zijn, en hoe u zich ertegen kunt verweren.
Wat is een concurrentiebeding?
Een concurrentiebeding verbiedt een werknemer om na beëindiging van de arbeidsovereenkomst bij een concurrent te gaan werken of zelf een concurrerend bedrijf te starten.
Dit beding kan verschillende vormen aannemen en bevat vaak beperkingen op:
- Het soort werk: bijvoorbeeld niet hetzelfde werk bij een nieuwe werkgever uitvoeren.
- De nieuwe werkgever: bijvoorbeeld niet in dienst treden bij een directe concurrent.
- Het geografisch gebied: bijvoorbeeld niet werkzaam zijn binnen een bepaalde regio.
- De periode: bijvoorbeeld gedurende één of twee jaar na uitdiensttreding geen concurrerende werkzaamheden verrichten of een eigen bedrijf opstarten.
Zo’n beding komt vaak voor in sectoren waar kennis, klanten of bedrijfsgevoelige informatie een grote rol spelen.
Belangrijk:
-
Het moet schriftelijk zijn overeengekomen.
-
Het mag alleen in een vast contract worden opgenomen.
-
Bij een tijdelijk contract is het alleen toegestaan met een zwaarwegende motivering.
Wat is een non-concurrentiebeding?
Een non-concurrentiebeding betekent dat een werknemer na afloop van zijn dienstverband niet zomaar bij een concurrerend bedrijf mag werken, of zelf een concurrerende onderneming mag beginnen. In de praktijk wordt dit vaak “concurrentiebeding” of “non-concurrentiebeding” genoemd—de begrippen betekenen hetzelfde.
Kortom: met zo’n beding wil een werkgever voorkomen dat bedrijfsgeheimen, klantrelaties of specialistische kennis direct bij de concurrent belanden.
Geldt een concurrentiebeding ook voor zzp’ers of opdrachtnemers?
Ja, een concurrentiebeding kan ook worden afgesproken met zzp’ers of opdrachtnemers. In die gevallen kunnen er echter andere regels gelden dan bij werknemers. Het is belangrijk om duidelijke afspraken te maken, want freelance- en opdrachtovereenkomsten vallen niet automatisch onder het arbeidsrecht. Let dus goed op de inhoud én de voorwaarden van het beding.
Wat is een relatiebeding?
Een relatiebeding verbiedt een werknemer om na het dienstverband zaken te doen met klanten, leveranciers of andere relaties van de (ex-)werkgever.
Dit beding komt vaak voor in commerciële functies, maar kan in elke sector worden gebruikt.
Alleen een relatiebeding, geen concurrentiebeding: wat betekent dat?
Wanneer er alleen een geldig relatiebeding is opgenomen, maar geen (geldig) concurrentiebeding, heeft dat specifieke gevolgen voor uw mogelijkheden na uw uitdiensttreding.
- U mag in dat geval wél aan de slag bij een concurrent of zelf een bedrijf beginnen in hetzelfde vakgebied.
- Wat niet mag: zakendoen met (oud-)klanten, leveranciers of andere relaties van uw voormalige werkgever, zolang het relatiebeding geldt.
- Oftewel: u bent vrij om in de branche te werken, zolang u maar geen contact onderhoudt of samenwerkt met de zakelijke relaties van uw vorige werkgever.
Dit kan ruimte geven voor nieuwe kansen, mits u de grenzen van het relatiebeding respecteert.
Wanneer is een concurrentie- of relatiebeding geldig?
-
Het beding moet schriftelijk in de arbeidsovereenkomst staan.
-
Bij tijdelijke contracten moet de werkgever motiveren waarom het noodzakelijk is.
-
De beperking mag niet onredelijk zijn; de rechter kan het beding vernietigen of beperken als het te ver gaat.
Hoe kunt u zich verweren tegen een concurrentie- of relatiebeding?
Onderhandelen bij het sluiten van het contract of bij vertrek.
Voordat je naar een juridische stap grijpt, loont het vaak om eerst te kijken of je het probleem samen kunt oplossen. Dit kan bijvoorbeeld door rechtstreeks te onderhandelen met de andere partij. Soms kom je er samen uit en is een rechtszaak helemaal niet nodig, of kan deze sneller worden afgerond.
Mediation: samen tot een oplossing komen
Lukt het niet om er samen uit te komen? Dan kun je kiezen voor mediation. Hierbij begeleidt een onafhankelijke mediator het gesprek tussen jou en de andere partij, met als doel samen tot een oplossing te komen. Mediation is vaak minder formeel, sneller en kan zelfs nog worden ingezet als een rechtszaak al loopt.
Regelrechter: hulp van een onafhankelijke derde
Als er toch een geschil blijft bestaan, kun je soms terecht bij een onafhankelijke derde die samen met beide partijen naar een oplossing zoekt. Pas als dat niet lukt, neemt deze persoon een bindende beslissing. Zo’n procedure kan helpen om op een praktische manier tot een uitkomst te komen zonder direct de volledige gang naar de rechter te maken.
Rechter inschakelen: de rechter kan het beding geheel of gedeeltelijk vernietigen.
Wie kan naar de rechter stappen?
Komt u er samen niet uit met uw (ex-)werkgever over het concurrentie- of relatiebeding? Dan kunt u beiden het geschil voorleggen aan de rechter. Zowel de werknemer als de werkgever heeft het recht om een procedure te starten als zij het oneens zijn over de toepassing of rechtmatigheid van het beding.
Schadevergoeding eisen als het beding u onevenredig benadeelt.
Wat is mediation en hoe helpt het bij conflicten over een concurrentiebeding?
Mediation is een alternatieve manier om conflicten op te lossen zonder direct naar de rechter te stappen. Een onafhankelijke en onpartijdige mediator begeleidt het gesprek tussen u en de andere partij. Samen zoekt u naar een oplossing waar beide kanten zich in kunnen vinden.
- Mediation is vertrouwelijk en vaak sneller en informeler dan een rechtszaak.
- U houdt meer zelf de regie over de uitkomst dan bij een rechterlijke beslissing.
- Zelfs als er al een juridische procedure loopt, kunt u alsnog mediation proberen.
Mediation kan vooral handig zijn bij geschillen over een concurrentiebeding, omdat het ruimte biedt voor maatwerkoplossingen waarmee beide partijen verder kunnen.
Voorbeelden uit de praktijk
-
Voorbeeld 1: Een werknemer met een tijdelijk contract kreeg een concurrentiebeding. De rechter vernietigde dit, omdat er geen zware motivering was.
-
Voorbeeld 2: Een accountmanager mocht door een relatiebeding geen contact opnemen met zijn oude klanten. De rechter beperkte het beding tot slechts 6 maanden.
-
Voorbeeld 3: Een werknemer kreeg toestemming om bij een concurrent te werken, maar bedong via onderhandelingen een vergoeding van zijn werkgever.
Checklist concurrentiebeding en relatiebeding
-
📄 Staat het beding duidelijk en schriftelijk in uw contract?
-
⏳ Geldt het beding in een tijdelijk contract zonder motivatie? Dan is het ongeldig.
-
🧑⚖️ Is het beding te ruim (bijv. te lange duur of te groot gebied)? Dan kan de rechter dit beperken.
-
💶 Vraag om een vergoeding als het beding u belemmert bij een nieuwe baan.
-
⚖️ Laat uw contract altijd juridisch beoordelen.
Veelgemaakte fouten
-
Denken dat een concurrentiebeding altijd rechtsgeldig is.
-
Geen bezwaar maken bij een te streng relatiebeding.
-
Te snel akkoord gaan zonder onderhandelen.
-
Niet beseffen dat de rechter het beding kan beperken of vernietigen.
Veelgestelde vragen (FAQ)
1. Mag een concurrentiebeding in een tijdelijk contract?
Alleen met een zware schriftelijke motivering van de werkgever.
2. Hoe lang mag een concurrentiebeding duren?
Meestal 1 tot 2 jaar; langere termijnen zijn vaak onredelijk.
3. Kan ik een concurrentiebeding aanvechten?
Ja, bij de rechter kan het geheel of gedeeltelijk worden vernietigd.
4. Wat is het verschil tussen een concurrentiebeding en relatiebeding?
Concurrentie gaat over werken bij een concurrent, relatiebeding over zaken doen met klanten/relaties van uw oude werkgever.
5. Krijg ik een vergoeding als ik gebonden ben aan een concurrentiebeding?
Dat kan, vooral als het beding u ernstig belemmert.
6. Wat zijn de gevolgen als een rechter oordeelt dat de werkgever ernstig verwijtbaar heeft gehandeld bij ontslag?
In dat geval vervalt het concurrentiebeding meestal volledig. U mag dan direct bij een concurrent aan de slag, omdat de rechter vindt dat u niet langer gebonden hoeft te zijn aan het beding door het gedrag van de werkgever.
Waarom Arslan Advocaten?
-
Gespecialiseerd in arbeidsrecht en contractuele bedingen
-
Ervaring met het vernietigen of beperken van te strenge concurrentie- en relatiebedingen
-
Onderhandelen over beperkingen of vergoedingen
-
Beschermen uw loopbaan en carrièrekansen
Conclusie
Een concurrentiebeding of relatiebeding kan uw vrijheid op de arbeidsmarkt ernstig beperken. Gelukkig zijn er wettelijke grenzen, en kunt u vaak onderhandelen of het beding laten vernietigen. Laat uw contract altijd beoordelen voordat u tekent of overstapt naar een nieuwe werkgever.
