Uitzendkrachten werken vaak op flexibele basis, waarbij ze door een uitzendbureau worden geplaatst bij een werkgever (de inlener). Om dit proces te structureren en de rechten van uitzendkrachten te waarborgen, wordt binnen de uitzendbranche gewerkt met het zogenoemde fasensysteem. Dit systeem, vastgelegd in de ABU- en NBBU-cao’s, verdeelt de arbeidsovereenkomst van een uitzendkracht in drie fasen: fase A, fase B en fase C. In dit artikel leggen we uit wat elke fase inhoudt en welke rechten en plichten hieraan verbonden zijn.

Wat is het fasensysteem?

Het fasensysteem bepaalt de mate van flexibiliteit en zekerheid voor de uitzendkracht. Naarmate de uitzendkracht langer werkt, groeien zijn of haar rechten, zoals het recht op een vast contract of bepaalde arbeidsvoorwaarden. Elke fase kent specifieke regels over de duur van de arbeidsovereenkomst, de mogelijkheid tot beëindiging, en het uitzendbeding.

Fase A – De eerste stap naar werk

Fase A (of fase 1-2 volgens de NBBU) is de eerste fase waarin een uitzendkracht begint. Deze fase duurt maximaal 52 gewerkte weken. Zodra een uitzendkracht start met werken voor een uitzendbureau, komt hij in fase A terecht. Daarbij telt elke kalenderweek mee waarin de uitzendkracht werkt of van een doorbetaalde vakantie geniet—of dat nu één uur of veertig uur is. Ook als je in een week maar kort werkt of slechts één dienst draait, schuift de teller gewoon door richting die 52 weken. Belangrijk om te weten: als er een onderbreking is van meer dan zes maanden, begint de telling opnieuw.

Uitzendbeding in fase A

In fase A kan een uitzendovereenkomst worden aangegaan met een uitzendbeding. Dit betekent dat de overeenkomst automatisch eindigt zodra de inlener de opdracht stopzet of de uitzendkracht ziek wordt. Sinds 1 juli 2023 is het echter niet meer toegestaan om het uitzendbeding toe te passen bij ziekte. Dit zorgt ervoor dat een uitzendkracht bij ziekte meer zekerheid heeft.

Hoe werkt de telling van de weken?

Elke (kalender)week waarin je werkt of van een doorbetaalde vakantie geniet – of dat nu één uur of veertig uur is – telt mee voor de telling van die 52 weken. Heb je een onderbreking van meer dan zes maanden, dan begint de telling weer opnieuw.

Opzegtermijnen en kennisgeving

De flexibiliteit in fase A betekent ook korte opzegtermijnen. Werk je met een uitzendbeding? De eerste 26 weken geldt er geen opzegtermijn: de uitzending kan direct stoppen. Na deze eerste 26 weken moet het uitzendbureau je minimaal tien kalenderdagen van tevoren informeren als de opdracht stopt. Wil je zelf stoppen? Dan geldt een termijn van één werkdag.

Zonder uitzendbeding in fase A

Een uitzendovereenkomst zonder uitzendbeding kan ook in fase A. In dat geval loopt het contract tot de afgesproken einddatum en kan het uitzendbureau niet zomaar tussentijds opzeggen, behalve bij een dringende reden. Jij als uitzendkracht kunt tussentijds opzeggen met de wettelijke opzegtermijn, tenzij er loonuitsluiting is afgesproken – dan geldt één werkdag opzegtermijn.

Minimale contractduur

Sinds 1 juli 2023 geldt een minimale contractduur van vier weken voor elkaar opvolgende uitzendovereenkomsten voor bepaalde tijd bij dezelfde uitzendonderneming en opdrachtgever. Hiermee worden dag- en weekcontracten beperkt.

Loon en arbeidsvoorwaarden

Vanaf je eerste werkdag ontvang je het loon volgens de inlenersbeloning, zoals vastgelegd in de ABU-cao. Dit betekent dat je dezelfde toeslagen, kostenvergoedingen (zowel bruto als netto) en andere arbeidsvoorwaarden krijgt als vaste medewerkers bij de opdrachtgever. In principe krijg je alleen betaald voor de uren die je werkt. Hierop zijn uitzonderingen, bijvoorbeeld bij oproepwerk: wordt een dienst binnen vier dagen vooraf afgezegd, dan heb je recht op loon voor de volledige geplande dienst. Ook als er een vaste urenomvang is afgesproken, kan loonuitsluiting niet meer worden toegepast.

Pensioenopbouw

Werk je 21 jaar of ouder? Dan begin je vanaf je allereerste werkdag met het opbouwen van pensioen in de basisregeling volgens de pensioenregeling van StiPP.

Samengevat biedt fase A uitzendkrachten veel flexibiliteit, maar ook een aantal basisrechten en zekerheden. Na afloop van deze fase stroom je door naar fase B, waar je rechten verder toenemen.

Fase B – Meer zekerheid en rechten

Na fase A komt de uitzendkracht in fase B (fase 3 volgens de NBBU). Deze fase duurt maximaal drie jaar, waarin het uitzendbureau tot zes tijdelijke contracten mag aanbieden. De flexibiliteit neemt hier af, aangezien de uitzendkracht nu meer rechten heeft, zoals een langere opzegtermijn en het recht op loondoorbetaling bij ziekte.

Geen uitzendbeding in fase B

In fase B komt het uitzendbeding te vervallen, wat betekent dat de overeenkomst niet automatisch eindigt als de opdrachtgever besluit de opdracht te stoppen. Dit geeft de uitzendkracht meer zekerheid en stabiliteit.

Hoe werkt fase B precies?

• Start en duur: Fase B begint direct na fase A of binnen zes maanden daarna, mits de uitzendkracht bij hetzelfde uitzendbureau aan de slag blijft. Deze fase duurt maximaal drie jaar. Gedurende deze periode kunnen er maximaal zes contracten voor bepaalde tijd worden afgesloten. Onderbrekingen korter dan zes maanden tellen gewoon mee. Als er een onderbreking van meer dan zes maanden is, begint de telling opnieuw bij fase A.
• Soort contracten: In fase B gaat het om ‘gewone’ arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd, zonder minimumduur. Elk contract eindigt automatisch aan het einde van de afgesproken periode, tenzij je eerder doorstroomt naar fase C.
• Pensioen: Ben je 21 jaar of ouder en zit je in fase B? Dan neem je verplicht deel aan de plusregeling pensioen.
• Loondoorbetaling: Tijdens je contracten in fase B heb je recht op doorbetaling van ten minste 100% van je laatstverdiende loon over het afgesproken (minimum)aantal uren, ook als er even geen werk is. Wel moet je passende arbeid accepteren als het uitzendbureau dit aanbiedt. Weiger je dit zonder goede reden, dan vervalt je recht op loon en vervangend werk. Het loon wordt per opdracht vastgesteld aan de hand van de inlenersbeloning, inclusief alle kostenvergoedingen en toeslagen die vaste medewerkers bij de inlener ook ontvangen (sinds 1 juli 2023).
• Ziekte: Bij ziekte heb je in het eerste jaar recht op 90% van je loon, en in het tweede jaar op 80%.

Fase B biedt dus een stuk meer zekerheid dan fase A, zonder dat je al vastzit aan een contract voor onbepaalde tijd. Het is een belangrijke tussenstap richting vaste aanstelling en meer vaste arbeidsvoorwaarden.

Geen uitzendbeding in fase B

In fase B komt het uitzendbeding te vervallen, wat betekent dat de overeenkomst niet automatisch eindigt als de opdrachtgever besluit de opdracht te stoppen. Dit geeft de uitzendkracht meer zekerheid en stabiliteit.

Fase C – Een vast contract

Fase C (of fase 4) is de laatste fase en biedt de meeste zekerheid. In deze fase wordt de uitzendkracht in dienst genomen op basis van een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. Het uitzendbureau kan de overeenkomst niet zomaar beëindigen; dit kan alleen met wederzijds goedvinden of via de wettelijke ontslaggronden. Na afloop van fase B moet de uitzendkracht bij verlenging een vast contract krijgen (fase C). Dit betekent dat je als uitzendkracht recht hebt op een contract voor onbepaalde tijd, waardoor je meer bescherming hebt tegen ontslag en meer continuïteit in je arbeidsovereenkomst geniet.

Belangrijke kenmerken van fase C:

• Pensioen
  Uitzendkrachten van 21 jaar en ouder nemen verplicht deel aan de plusregeling pensioen.
• Doorbetaling van loon
  Net als in fase B heb je bij het wegvallen van een opdracht recht op ten minste 100% van je laatstverdiende loon over het afgesproken aantal uren. Je dient je daarbij flexibel op te stellen en passende werkzaamheden te accepteren. Start je bij een andere opdrachtgever, dan ontvang je de daar geldende inlenersbeloning. Voor uitzendkrachten met een onbepaalde tijd contract in fase C geldt: het loon in een nieuwe opdracht bedraagt altijd minimaal 90% van het laatst verdiende loon en nooit minder dan 85% van het hoogste loon dat je in fase C hebt ontvangen.
• Ziekte
  Bij ziekte betaalt het uitzendbureau het eerste jaar 90% van het loon door en het tweede jaar 80%.
• Ontslag
  Wanneer het uitzendbureau de arbeidsovereenkomst in fase C wil beëindigen, gelden de normale wettelijke ontslagregels.

In fase C bouw je dus maximale zekerheid op. Je krijgt een vaste aanstelling en profiteert van uitgebreide rechten en bescherming op het gebied van pensioen, inkomen en ontslag.

Wat betekent het fasensysteem voor jou als uitzendkracht?

Het fasensysteem is erop gericht om uitzendkrachten in het begin van hun werkzame periode maximale flexibiliteit te bieden, maar tegelijkertijd zorgt het ervoor dat zij na verloop van tijd meer rechten en zekerheid opbouwen. Dit betekent dat je als uitzendkracht in fase A minder zekerheid hebt, maar naarmate je doorstroomt naar fase B en C, krijg je meer rechten en uiteindelijk kans op een vast contract.

Loon en werkomstandigheden in fase C zonder opdracht

Ook als je in fase C zit en er tijdelijk geen opdracht voor je is, ben je verzekerd van meer zekerheid. Je hebt recht op doorbetaling van je loon over het aantal overeengekomen uren, ook als je (tijdelijk) niet wordt ingezet bij een opdrachtgever. Daarnaast wordt van je verwacht dat je je flexibel opstelt en eventueel passende werkzaamheden accepteert die het uitzendbureau je aanbiedt.

Wanneer je vervolgens start bij een andere opdrachtgever, ontvang je meestal het daar geldende loon volgens de inlenersbeloning. Je loon bij een nieuwe opdracht is in ieder geval nooit lager dan 90% van je laatstverdiende loon en minimaal 85% van het hoogste salaris dat je in fase C hebt ontvangen. Zo ben je in deze fase verzekerd van behoud van inkomen én meer zekerheid, zelfs als er (even) geen werk beschikbaar is.

Loonbetaling bij niet-gewerkte uren in fase A

In fase A ontvang je als uitzendkracht doorgaans alleen salaris voor de uren die je daadwerkelijk werkt. Dat betekent: werk je niet, dan krijg je meestal ook niet betaald. Hierop bestaan echter enkele uitzonderingen.

Heb je bijvoorbeeld in overleg met het uitzendbureau een vaste urenomvang afgesproken, dan kan het zijn dat je recht hebt op loon, zelfs als je minder uren werkt dan oorspronkelijk gepland. Ook als je als oproepkracht kort voor aanvang (binnen vier dagen) wordt afgezegd, moet het uitzendbureau jou doorgaans het loon voor de hele dienst uitbetalen. Verder kun je samen met het uitzendbureau schriftelijk andere afspraken maken over de betaling van niet-gewerkte uren, maar dat moet altijd duidelijk vastgelegd zijn.

Hoe wordt het loon bepaald in fase A?

In fase A ontvang je als uitzendkracht vanaf je allereerste werkdag hetzelfde loon als medewerkers die direct bij de inlener in dienst zijn. Dit betekent dat je recht hebt op dezelfde beloning, inclusief toeslagen en (bruto én netto) kostenvergoedingen. Dankzij de inlenersbeloning ben je dus verzekerd van een eerlijk salaris dat gelijk opgaat met de vaste collega’s op de werkvloer. Dit is sinds 1 juli 2023 nog eens extra vastgelegd, zodat alle tijdelijke krachten profiteren van deze gelijkwaardige behandeling.

Wat als er een onderbreking is tijdens fase A?

Elke week waarin je als uitzendkracht aan het werk bent – of zelfs als je met doorbetaalde vakantie bent – telt mee voor de opbouw van de 52 gewerkte weken in fase A. Maar er kan natuurlijk een periode zijn waarin je even geen werk hebt. Duurt die onderbreking langer dan zes maanden? Dan begint de telling van de fase A-weken gewoon weer opnieuw bij je volgende opdracht. Korte pauzes van minder dan zes maanden hebben dus geen invloed: die weken blijven gewoon meetellen voor je totale aantal gewerkte weken in deze fase.

Wat gebeurt er bij ziekte in fase C?

Word je als uitzendkracht in fase C ziek, dan heb je net als andere werknemers recht op loondoorbetaling bij ziekte. Het uitzendbureau betaalt in het eerste ziektejaar minimaal 90% van je loon. Mocht het ziekteverzuim langer duren, dan ontvang je in het tweede jaar ten minste 80% van je loon. Zo ben je tijdens je dienstverband in fase C verzekerd van financiële zekerheid, ook als je tijdelijk niet kunt werken door ziekte.

Onderbrekingen in fase B: hoe werkt het?

Heb je een contract in fase B, maar ontstaat er een pauze tussen twee uitzendovereenkomsten? Dan is het goed om te weten hoe dit je plek in het fasensysteem beïnvloedt. Alle tussenpozen van zes maanden of korter worden namelijk opgeteld bij de totale periode van drie jaar voor fase B. Alleen als de onderbreking langer dan zes maanden duurt, begint de telling opnieuw en start je weer in fase A. Zo voorkom je dat korte pauzes direct grote gevolgen hebben, maar na een langere afwezigheid begin je weer van voren af aan.

Meer weten over uitzendwerk?

Wil je je verder verdiepen in de verschillende thema’s rondom uitzendwerk? Er zijn tal van onderwerpen die relevant kunnen zijn voor jou als uitzendkracht. Denk daarbij aan:

• Werken als uitzendkracht: jouw rechten en plichten
• Het fasensysteem en hoe dit je carrière beïnvloedt
• Beloningsregels: salaris, toeslagen en vergoedingen
• Vakantie, verlof en wettelijke vrije dagen
• Opzegtermijn en kennisgevingsplicht bij het beëindigen van je contract
• Pensioenopbouw voor uitzendkrachten, inclusief regelingen van bijvoorbeeld StiPP
• De rol van de inlener (het bedrijf waar je werkt via het uitzendbureau)
• Hoe de uitzendbranche is georganiseerd en gereguleerd, inclusief belangrijke cao’s, de NBBU en ABU

Door je te verdiepen in deze onderwerpen krijg je meer grip op jouw positie als uitzendkracht en kun je beter inspelen op situaties die zich voordoen tijdens je werk. Heb je vragen over één van deze thema’s? Wij staan klaar met heldere uitleg en persoonlijk advies.

Wat moet je doen bij een conflict over het fasensysteem?

Het is belangrijk om te weten wat je rechten zijn in elke fase van het uitzendwerk. Bij conflicten over bijvoorbeeld het beëindigen van je contract, ziekte tijdens de uitzendperiode, of de overgang naar een vast contract, kan juridische hulp van een arbeidsrechtadvocaat noodzakelijk zijn.

Bij Arslan Advocaten hebben wij ruime ervaring in het bijstaan van uitzendkrachten en het oplossen van arbeidsconflicten. Wij helpen je om te krijgen waar je recht op hebt, of het nu gaat om loondoorbetaling bij ziekte, het onterecht beëindigen van een contract, of het recht op een vast dienstverband.

Neem contact op met Arslan Advocaten

Heb je vragen over het fasensysteem of problemen met je uitzendovereenkomst? Onze gespecialiseerde arbeidsrechtadvocaten staan klaar om je te helpen. Neem contact met ons op voor een vrijblijvend adviesgesprek en ontdek wat jouw rechten zijn als uitzendkracht.

Wil je je verder verdiepen in de regels en wettelijke kaders rondom het fasensysteem? Meer informatie en de meest actuele regelgeving vind je ook op . Zo weet je zeker dat je goed geïnformeerd het gesprek aangaat over jouw situatie.