Ontslag op staande voet – wat zijn uw rechten als werknemer?
- Wat is ontslag op staande voet?
- Wanneer mag de werkgever dit doen?
- Eerste hulp: wat u direct moet doen
- Moet u tekenen? En wat als u al getekend heeft?
- Non-actiefstelling: wat nu?
- Ontslag op staande voet tijdens zwangerschap
- Rechten van uitzendkrachten
- Heeft u recht op WW?
- Vaststellingsovereenkomst (VSO): waar op letten
- Checklist (printbaar)
- Veelgemaakte fouten
- Praktijkvoorbeeld
- Direct hulp nodig?
Wat is ontslag op staande voet?
Bij ontslag op staande voet eindigt uw arbeidsovereenkomst per direct. U hoeft niet meer te werken en de werkgever betaalt geen loon meer. Het is een zware maatregel en mag alleen als er een dringende reden is (bijvoorbeeld diefstal, fraude of ernstige misdragingen) en die reden onmiddellijk aan u is meegedeeld.
Wat zijn dringende redenen?
De wet noemt verschillende voorbeelden van dringende redenen die ontslag op staande voet kunnen rechtvaardigen. Denk hierbij aan:
- Misleiding;
- In ernstige mate ongeschikt blijken voor de afgesproken werkzaamheden;
- Dronkenschap of drugsgebruik op het werk. (Let op: verslaving kan soms als ziekte worden gezien, waardoor een dringende reden niet altijd wordt aangenomen);
- Diefstal, verduistering, bedrog of andere strafbare feiten;
- Mishandeling, grove belediging of ernstige bedreiging van de werkgever, diens familie, huisgenoten of collega’s;
- Pogingen om de werkgever of anderen te verleiden tot handelingen die in strijd zijn met de wet of de goede zeden;
- Opzettelijk of roekeloos beschadigen van eigendommen, ondanks waarschuwing;
- Het in gevaar brengen van zichzelf of anderen door opzettelijk of roekeloos gedrag, ondanks waarschuwing;
- Het schenden van de geheimhoudingsplicht door vertrouwelijke gegevens bekend te maken.
Het gaat altijd om situaties waarin van de werkgever redelijkerwijs niet kan worden verwacht dat hij het dienstverband laat voortduren.
Wat zijn de gevolgen voor de werknemer bij ontslag wegens een dringende reden?
Wordt u op staande voet ontslagen vanwege een dringende reden? Dan heeft dat flinke gevolgen voor u als werknemer. U staat namelijk direct op straat zonder dat u ergens invloed op heeft, en dat is vaak ingrijpend. Wat zijn nu precies de consequenties als u – bijvoorbeeld door diefstal, fraude, of ernstig wangedrag – ontslagen wordt?
Belangrijkste gevolgen op een rij:
- Direct einde dienstverband: U hoeft niet meer terug te komen—het contract stopt per direct.
- Geen opzegtermijn: Uw werkgever hoeft geen rekening te houden met een opzegtermijn, dus van een laatste werkdag of afbouwperiode is geen sprake.
- Geen recht op WW-uitkering: In de meeste gevallen vervalt het recht op een werkloosheidsuitkering, omdat UWV streng kijkt naar situaties van verwijtbaar gedrag.
- Geen transitievergoeding: Meestal krijgt u geen transitievergoeding, tenzij de misstap toch niet ernstig genoeg was. Denk bijvoorbeeld aan een werknemer die na vele jaren dienst een relatief kleine fout heeft gemaakt—dan kan er soms toch recht bestaan op (een deel van) de vergoeding.
- Schriftelijke instemming niet vereist: Uw werkgever hoeft u niet eerst schriftelijk om akkoord te vragen; de maatregel wordt gewoon opgelegd.
Let op: alleen als het écht om “ernstig verwijtbaar handelen” gaat, bent u alle rechten kwijt. Gaat het om een lichte misstap en kunt u dit goed uitleggen, dan zijn er situaties waarin het UWV of de rechter toch een uitzondering maakt. Speelt dit bij u? Neem dan snel contact op voor advies over uw mogelijkheden.
Wanneer mag de werkgever dit doen?
- Er moet sprake zijn van een dringende reden die bewezen kan worden;
- Het ontslag moet onverwijld (meteen) worden gegeven na het incident;
- De reden moet onmiddellijk (bij voorkeur schriftelijk) aan u worden meegedeeld.
Kunnen ook andere situaties als dringende reden gelden?
Ja, dat kan. De wet geeft een aantal voorbeelden van wat een dringende reden kan zijn, zoals diefstal of fraude. Maar let op: deze lijst is niet volledig. Ook andere ernstige situaties die niet letterlijk in de wet staan genoemd, kunnen door een rechter als dringende reden voor ontslag op staande voet worden gezien. Heeft uw werkgever dus een andere reden opgevoerd? Die kan, afhankelijk van de ernst, tóch gelden als “dringend”. Het draait altijd om de omstandigheden van het geval.
Twijfelt u of de reden wel echt “dringend” is of goed is onderbouwd? Laat het juridisch toetsen. Het is vaak lastig om zelf te beoordelen of de situatie daadwerkelijk als dringende reden geldt. Een fout bij ontslag op staande voet kan grote financiële en juridische gevolgen hebben. Neem daarom bij twijfel altijd contact op met een arbeidsrechtspecialist voordat u verdere stappen zet. Zo voorkomt u onnodige risico’s en staat u sterker in uw recht.
Soms is een vaststellingsovereenkomst (VSO) alsnog beter voor uw WW-rechten.
Eerste hulp: wat u direct moet doen
- Protesteer meteen (schriftelijk) dat u het niet eens bent met het ontslag;
- Teken niets zonder juridisch advies;
- Bewaar bewijs: e-mails, appjes, camerabeelden, getuigen;
- Termijn: u heeft 2 maanden om de rechter te vragen het ontslag te vernietigen of om een vergoeding te vragen;
- Neem direct contact op via onze contactpagina voor beoordeling van uw positie.
Moet u tekenen? En wat als u al getekend heeft?
Wordt u iets voorgelegd om te tekenen (verklaring, akkoord of VSO)? Teken niet zomaar. U kunt onbedoeld afstand doen van rechten, met risico voor uw WW. Vraag altijd een kopie, neem rust en laat het beoordelen.
Al getekend? Handelen kan nog steeds zinvol zijn. Soms kunt u zich binnen korte tijd beroepen op dwaling of aangeven dat u onvoldoende bent geïnformeerd. Neem direct contact op; tijd is cruciaal.
Non-actiefstelling: wat nu?
Op non-actief gesteld? Dat is geen ontslag, maar u zit wel thuis. Doe dit:
- Vraag schriftelijke bevestiging met reden en duur;
- Controleer of uw loon doorbetaald wordt;
- Vraag advies bij een arbeidsrechtadvocaat; bewaar alle communicatie;
- Maak zonodig bezwaar tegen de non-actiefstelling.
Ontslag op staande voet tijdens zwangerschap
Zwangerschap geeft geen absolute immuniteit bij ernstig verwijtbaar gedrag. Maar: als het ontslag (mede) te maken heeft met uw zwangerschap, kan dat discriminatie zijn en dus ongeldig. Twijfelt u? Laat ons dit direct toetsen.
Gerelateerd onderwerp: ontslag tijdens ziekte (bescherming en uitzonderingen).
Rechten van uitzendkrachten
Bij uitzendwerk gelden fases en andere regels. In vroege fases kan de opdracht stoppen, maar dat is niet automatisch ontslag op staande voet. Controleer uw fase, contract en toepasselijke CAO. Raadpleeg ons bij twijfel; we beoordelen uw rechten en uw kansen op WW.
Wanneer heeft u recht op WW?
Na ontslag op staande voet wijst het UWV WW vaak af vanwege “verwijtbare werkloosheid”. Toch zijn er uitzonderingen:
- De rechter verklaart het ontslag ongeldig of niet dringend genoeg;
- U treft een neutrale VSO met correcte formuleringen (belangrijk voor WW);
- De reden kan niet worden bewezen of berust op een misverstand.
Overweeg bij dreigend ontslag een VSO. Let op uw recht op transitievergoeding als het ontslag geen stand houdt.
Kans op transitievergoeding bij ontslag op staande voet
Het klinkt misschien vreemd, maar zelfs na een ontslag op staande voet kunt u in sommige gevallen recht houden op een transitievergoeding. Dit recht vervalt alleen wanneer er sprake is van ernstig verwijtbaar handelen door de werknemer. Vaak is bij ontslag op staande voet wel sprake van verwijtbaar gedrag, maar lang niet altijd van ernstig verwijtbaar gedrag. Denk bijvoorbeeld aan een relatief kleine misstap in een verder vlekkeloos en langdurig dienstverband. In zo’n geval kan het ontslag “dringend” zijn, zonder dat u uw recht op transitievergoeding verliest.
Controleer dus altijd de omstandigheden en laat u adviseren over uw positie.
Vaststellingsovereenkomst (VSO): waar op letten
Een VSO is een schriftelijk akkoord om “in goed overleg” uit elkaar te gaan. Let op:
- Neutrale reden (geen verwijtbare formulering i.v.m. WW);
- Einddatum met of zonder vrijstelling van werk;
- Transitievergoeding en overige vergoedingen;
- Getuigschrift & relatiebeding;
- Finale kwijting (geen verrassingen achteraf).
Lees onze uitgebreide gids: vaststellingsovereenkomst bij ontslag.
Checklist (printbaar)
- 📄 Vraag meteen om een schriftelijke reden;
- ✍️ Teken niets zonder advies;
- ⏳ Noteer de 2‑maandentermijn voor de rechter;
- 💶 Check recht op transitievergoeding (als het ontslag geen stand houdt);
- 📧 Protesteer direct en bewaar alle communicatie;
- 📞 Vraag hulp via de contactpagina.
Veelgemaakte fouten
- Denken dat ontslag op staande voet altijd rechtsgeldig is;
- Niet binnen 2 maanden naar de rechter gaan;
- Blind tekenen van verklaringen of een VSO;
- WW aanvragen zonder juridische check;
- Geen bewijs verzamelen of te laat protesteren.
Praktijkvoorbeeld
Een werknemer werd op staande voet ontslagen na een kassaverschil. De werkgever kon niet aantonen dat de werknemer persoonlijk verwijtbaar handelde. Wij protesteerden direct, vroegen vernietiging bij de rechter en onderhandelden parallel over een VSO. Resultaat: loon nabetaling, neutrale beëindiging met vergoeding en behoud van WW.
Direct hulp nodig?
Twijfelt u aan de reden of moet u “nu iets tekenen”? Neem direct contact op met Arslan Advocaten. We beoordelen uw zaak dezelfde dag en zetten de beste route uit (vernietiging, vergoeding of VSO) – in begrijpelijke taal en met oog voor uw inkomen en WW.
Gerelateerde onderwerpen: transitievergoeding · ontslag tijdens ziekte · VSO bij ontslag
