Een werkgever kan werknemers ontslaan als het bedrijf in financiële problemen komt of als er wordt gereorganiseerd. Dit heet bedrijfseconomisch ontslag. Omdat dit een grote impact heeft op werknemers, gelden er strikte regels en procedures.
In dit artikel leggen wij uit wanneer bedrijfseconomisch ontslag is toegestaan, hoe de procedure verloopt, en welke rechten u als werknemer heeft.
Wat is bedrijfseconomisch ontslag?
Bij bedrijfseconomisch ontslag beëindigt de werkgever arbeidscontracten om redenen die liggen in de bedrijfsvoering. Voorbeelden zijn:
-
Slechte financiële situatie.
-
Vermindering van werk.
-
Bedrijfssluiting of verhuizing.
-
Organisatorische veranderingen (reorganisatie).
-
Automatisering of digitalisering waardoor functies verdwijnen.
Toestemming via UWV
Een werkgever mag werknemers niet zomaar ontslaan. Bij bedrijfseconomisch ontslag is toestemming van het UWV nodig. Het UWV toetst of de reden voor ontslag voldoende zwaarwegend is.
Als het UWV toestemming geeft, moet de werkgever nog steeds de opzegtermijn in acht nemen.
Het afspiegelingsbeginsel
Bij reorganisaties mag de werkgever niet zelf kiezen wie ontslagen wordt. Er geldt het afspiegelingsbeginsel:
-
Werknemers worden ingedeeld in leeftijdsgroepen.
-
Binnen elke groep wordt gekeken wie als laatste in dienst is gekomen (“last in, first out”).
-
Zo worden de ontslagen eerlijk verdeeld.
Herplaatsingsplicht
De werkgever moet onderzoeken of u binnen het bedrijf of concern op een andere passende functie kunt worden herplaatst. Pas als dat niet lukt, mag ontslag volgen.
Ontslagvergoeding bij bedrijfseconomisch ontslag
Bij bedrijfseconomisch ontslag heeft u recht op de transitievergoeding. Soms is er ook een sociaal plan, waarin afspraken staan over:
-
Aanvullende vergoedingen.
-
Outplacementbegeleiding.
-
Scholing of omscholing.
Een sociaal plan kan via de ondernemingsraad of vakbond zijn afgesproken en biedt vaak gunstigere voorwaarden.
Vaststellingsovereenkomst in plaats van UWV-procedure
Soms kiest een werkgever ervoor om een ontslagregeling te treffen via een vaststellingsovereenkomst (VSO) in plaats van via het UWV. Dit gaat sneller en voorkomt procedures.
👉 Let op: u kunt dan onderhandelen over extra’s, zoals een hogere ontslagvergoeding of langere doorbetaling.
Voorbeelden uit de praktijk
-
Voorbeeld 1: Een bedrijf moest inkrimpen wegens omzetdaling. Via het afspiegelingsbeginsel verloor een werknemer zijn baan. Hij kreeg transitievergoeding en outplacement via het sociaal plan.
-
Voorbeeld 2: Een werkgever bood een VSO aan om een UWV-procedure te vermijden. De werknemer kreeg naast de transitievergoeding 2 extra maandsalarissen.
-
Voorbeeld 3: Een werknemer werd onterecht als enige ontslagen, terwijl het afspiegelingsbeginsel niet goed was toegepast. De rechter herstelde het dienstverband.
Checklist bedrijfseconomisch ontslag
-
📑 Controleer of er een reële bedrijfseconomische reden is.
-
⚖️ Toets of het afspiegelingsbeginsel correct is toegepast.
-
📅 Kijk of er herplaatsingsmogelijkheden zijn.
-
💶 Controleer uw recht op transitievergoeding en sociaal plan.
-
📝 Laat een VSO altijd juridisch checken.
Veelgemaakte fouten
-
Denken dat ontslag bij reorganisatie altijd geldig is.
-
Niet controleren of het afspiegelingsbeginsel juist is toegepast.
-
Te snel akkoord gaan met een VSO zonder onderhandeling.
-
Geen rekening houden met de opzegtermijn.
Veelgestelde vragen (FAQ)
1. Mag mijn werkgever mij ontslaan wegens reorganisatie?
Ja, maar alleen met toestemming van UWV en na toepassing van de regels.
2. Wat is het afspiegelingsbeginsel?
Een methode om eerlijk te bepalen welke werknemers ontslagen worden, verdeeld over leeftijdsgroepen.
3. Heb ik recht op een vergoeding bij bedrijfseconomisch ontslag?
Ja, minimaal de transitievergoeding en vaak extra via een sociaal plan.
4. Kan ik weigeren een vaststellingsovereenkomst te tekenen?
Ja, u bent nooit verplicht om te tekenen.
5. Helpt een advocaat bij bedrijfseconomisch ontslag?
Ja, een advocaat kan controleren of de regels juist zijn toegepast en onderhandelen voor een hogere vergoeding.
Waarom Arslan Advocaten?
-
Gespecialiseerd in arbeidsrecht en reorganisaties
-
Controleren of UWV- en cao-regels correct zijn toegepast
-
Onderhandelen voor hogere vergoedingen via VSO’s
-
Begeleiden werknemers bij procedures en sociaal plan
Conclusie
Ontslag wegens bedrijfseconomische redenen is aan strenge regels gebonden. Werkgevers moeten toestemming vragen aan UWV, het afspiegelingsbeginsel toepassen en herplaatsing onderzoeken. Als werknemer heeft u recht op bescherming en vaak ook op extra vergoedingen. Laat uw situatie daarom altijd beoordelen door een arbeidsrechtadvocaat.
